Cathole Cave, Swansea

Cathole Cave, Cat Hole Cave lub Cathole Rock Cave, to jaskinia w pobliżu długiego kromlechu Parc Cwm w Parc le Breos, na półwyspie Gower, w Walii. Jest to stroma wychodnia wapienna, około 200 jardów na północ od kromlechu wzdłuż doliny Parc le Breos Cwm i w pobliżu szczytu wąwozu, około 50 stóp od dna doliny. Jaskinia jest głęboką trójkątną szczeliną wnikającą w zbocze i zwężającą się ku górze. Ma dwa wejścia, a na zewnątrz większego z nich znajduje się naturalna platforma. Znajduje się około 7,1⁄2 mili na południowy zachód od Swansea w Walii, w miejscu znanym obecnie jako Coed y Parc Cwm w Parc le Breos, na półwyspie Gower.

Jaskinia była wykorzystywana jako schronienie przez grupy mezolitycznych łowców oraz jako ossuarium neolityczne. Podczas pierwszych wykopalisk w jaskini w 1864 roku znaleziska pochodziły tylko z okresu od mezolitu do średniowiecza. W "The Proceedings of the Prehistoric Society vol. 25, s. 260-69", archeolog Charles McBurney zauważa, że "w okresie polodowcowym jaskinia była często wykorzystywana przez mezolitycznych myśliwych"; wniosek ten potwierdzają wykopaliska Johna Campbella z 1977 roku.

Wykopaliska przeprowadzone w 1984 r. przez Aldhouse-Green ujawniły najwcześniejsze znaleziska z jaskini - dwa kłykcie, które mogą pochodzić z ok. 28 tys. lat p.n.e. okresu międzylodowcowego w późnym plejstocenie, mniej więcej w tym samym czasie, co Czerwona Dama z Paviland. Pani" została odkryta w jaskini pomiędzy Port Eynon a Rhossili, około 8 mil na zachód od Cathole Cave, i została datowana radiowęglowo na około 29 000 BP, co jest najstarszym znanym pochówkiem człowieka w Wielkiej Brytanii.

Sztuka naskalna z górnego paleolitu, przedstawiająca renifera, została odkryta na tylnej ścianie jaskini Cathole we wrześniu 2010 roku. Rycina, o wymiarach około 15 x 11 cm, została datowana radiowęglowo na 14 505 ± 560 BP. Według George'a Nasha, archeologa, który dokonał odkrycia, jest to "najstarsza sztuka naskalna na Wyspach Brytyjskich, jeśli nie w północno-zachodniej Europie". Po odkryciu jaskinia została poddana skanowaniu laserowemu. W wyniku tego projektu i systematycznego wandalizmu wejście do jaskini zostało zabezpieczone metalową kratą. Mimo tego niepowodzenia Nash dokonał kolejnych odkryć. W innych miejscach tylnej części jaskini znaleziono inne znaki/motywy o podobnej dacie.

Późnolodowcowe znaleziska narzędzi z górnego paleolitu datuje się na około 12 000 lat p.n.e.: ostrza krzemienne znane jako ostrza z Cheddar, mniejsze ostrza znane jako ostrza z Cresswell, skrobaki, zadziory lub płatki litowe, szydła krzemienne i kościane oraz igła kostna. Krzemień rzadko występuje w Walii w postaci innej niż zwały lub małe kamyczki na plażach. Narzędzia krzemienne musiały zatem zostać przywiezione do Gower z innych obszarów, takich jak tereny znane obecnie jako południowa lub wschodnia Anglia, lub Antrim, w postaci gotowych narzędzi lub niekompletnych, bądź nieobrobionych guzków. Na tym samym poziomie co narzędzia z górnego paleolitu znaleziono szczątki lisa rudego, lisa arktycznego, niedźwiedzia brunatnego, nornicy tundrowej i prawdopodobnie renifera, co świadczy o klimacie panującym około 12 000 lat p.n.e. Inne szczątki zwierzęce wydobyte w XIX wieku, które mogą poprzedzać znaleziska z późnego glacjału, to mamut, nosorożec wełnisty, jeleń szlachetny i jeleń olbrzymi.

Kilka znalezisk datowanych jest na epokę brązu, w tym brązowy toporek z oprawą, dwa szkielety ludzkie oraz fragmenty ceramiki z urn grobowych i innych naczyń.