Via cava, Sovana

Jaskinia Vie, znana również po włosku jako Cavoni, to sieć dróg w południowej Europie, występująca w Hiszpanii, Włoszech, Turcji i aż po Jordanię. We Włoszech łączą one częściowo etruską nekropolię i kilka osad na obszarze między Sovaną, Sorano i Pitigliano. Składają się one głównie z rowów o zmiennej szerokości i długości, wykutych jako niemal pionowe klify w różnych rodzajach skały macierzystej, czasami o wysokości ponad 60 m, prawdopodobnie służące jako system obronny przed najeźdźcami, dzikimi zwierzętami lub siłami natury. Mimo że często datuje się je jako wykute przez cywilizacje przedrzymskie w pierwszym lub drugim tysiącleciu p.n.e. budowniczowie i przeznaczenie systemu dróg są w dużej mierze niejasne i istnieją przesłanki, że są one znacznie starsze, niż się przypuszcza.

We Włoszech są to czasem wąskie, a czasem szersze wyręby, często biegnące głęboko przez wzgórza i skałę macierzystą, które prawdopodobnie niewiele zmieniły się od czasów etruskich. Uważa się, że ich budowa była wynikiem ścierania miękkiego tufu, ale także twardszej skały macierzystej, przez koła o żelaznych obręczach, co powodowało powstawanie głębokich kolein, które wymagały częstego wyrównywania powierzchni drogi. Ich datowanie opiera się głównie na osadach, między którymi przebiegają, oraz na przedmiotach z grobowców znajdujących się obok nich. Datowanie to uważane jest za niepewne przez osoby zwracające uwagę na zakres petryfikacji tzw. kolein wozowych.

W czasach rzymskich odcinki Jaskini Vie stały się częścią systemu drogowego, który był połączony z główną magistralą Via Clodia, starożytnej drogi łączącej Rzym z Manciano, przez miasto Toskania, która odgałęziała się od drogi Cassia na terytorium Lacjum. Szersze odcinki są nawet włączone do współczesnego systemu drogowego.