Gęś mała

Morfologia

Cechy gatunku

Podobna do gęsi białoczelnej, ale mniejsza i występuje bardziej na południe. Upierzenie szare z poprzecznymi prążkami na grzbiecie i czarnymi pręgami na brzuchu. Podogonie i ogon biały. Biała plama u nasady dzioba zachodzi na czoło aż poza oczy. Wygląd samicy i samca jest podobny. Nogi i dziób pomarańczowe lub cielistoróżowe. Na dziobie występuje biały paznokieć, szerszy niż u gęsi białoczelnej. Również głowa jest bardziej zaokrąglona, a oko otacza biały pierścień. U osobników młodocianych brakuje białej barwy na głowie i ciemnych pasów na spodzie ciała. W spoczynku lotki skrzydeł zachodzą za sterówki ogona. Lądując nie spowalnia lotu powoli, ale z ogromną szybkością pikuje z dużej wysokości, wyhamowując tuż nad wodą lub ziemią. Jej gwiżdżący i ostry głos przypomina „klik klik” lub „kliu ju”. Obok bernikli rdzawoszyjej jest najmniejszą gęsią Europy.

Wymiary średnie

długość ciała ok. 60 cmdługość skrzydła 35–42 cmrozpiętość skrzydeł ok. 110 cmwaga ok. 1,6–2,5 kg

Tryb życia

Biotop

Tundra i lasotundra, preferuje okolice rzek i jezior. Spotkać też ją można na położonych wyżej na terenach skalistych. Zimuje na polach i łąkach. Na lęgowiska przybywa stadami, gdzie gęsi łączą się w pary po stopieniu resztek śniegu.

Gniazdo

Na ziemi, czasem pod osłoną krzewów. Pod koniec maja lub na początku czerwca szuka zagłębienia na wzniesieniu, które wyścieła gałązkami, trawą i puchem.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 4–5 jaj w maju lub czerwcu. Jaja są bladokremowe, o wymiarach 76 x 49 mm i średniej masie 100 g.

Wysiadywanie i życie rodzinne

Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego przez okres 25–28 dni przez samicę. Pisklęta usamodzielniają po 35–40 dniach. Podobnie jak to bywa u innych gęsi i ona prowadzi regularne życie rodzinne. Samiec dołącza do młodych zaraz po ich wykluciu. Opiekuje się z nimi razem z partnerką aż do odlotu. Wtedy wszystkie rodziny zbierają się w stada.

Pożywienie

Rośliny zbierane na lądzie. Latem zjada zielone części roślinne, a zimą nasiona.

Ochrona

Objęta ochroną gatunkową ścisłą. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (zagrożony wyginięciem).