Nothomyrmecia macrops

Nothomyrmecia, znana powszechnie jako "mrówka dinozaur" lub "mrówka świtu", to unikalny, fascynujący rodzaj mrówek, obejmujący tylko jeden gatunek: Nothomyrmecia macrops. Te mrówki są endemiczne dla Australii Południowej, gdzie zamieszkują starodrzewia mallee oraz lasy eukaliptusowe. Ich dokładny zasięg występowania pozostaje jednak zagadką. Niestety, Nothomyrmecia jest uznana za krytycznie zagrożoną przez IUCN z powodu takich zagrożeń jak niszczenie siedlisk i zmiany klimatyczne.

Te mrówki są stosunkowo małe, mierzą od 9,7 do 11 mm długości, a robotnice są jednakowej wielkości (monomorficzne). Nothomyrmecia posiada kilka unikalnych cech i zachowań: są ściśle nocne, żerują samotnie i polegają głównie na swoim wzroku w nawigacji. Ich budowa ciała jest uważana za dość prymitywną, co czyni je jednymi z najbardziej "pierwotnych" mrówek żyjących współcześnie. Mrówki te posiadają chowane żądło, które może wywołać bolesne użądlenie, szczątkowe skrzydła i charakterystyczny aparat żądłowy.

Po raz pierwszy opisane w 1934 roku, Nothomyrmecia zniknęła z pola widzenia nauki aż do jej ponownego odkrycia w 1977 roku, co wywołało wiele emocji w środowisku naukowym. Od tego czasu badacze intensywnie studiują te mrówki, analizując ich cechy fizyczne, zachowanie, ekologię, a także ich chromosomy. Niektórzy naukowcy uważają, że Nothomyrmecia może być blisko spokrewniona z pradawnym rodzajem mrówek kopalnych o nazwie Prionomyrmex, ze względu na podobieństwa w ich wyglądzie.

Zaniepokojenie losem Nothomyrmecia jest ogromne. Niszczenie siedlisk, ich fragmentacja oraz zmiany klimatyczne stanowią poważne zagrożenia dla przetrwania tego gatunku. Wysiłki na rzecz ochrony tych mrówek obejmują badania terenowe, ochronę ich siedlisk oraz podnoszenie świadomości publicznej. Choć wiele kolonii znajduje się na obszarach niechronionych, część z nich została odkryta w rezerwatach przyrody, co podkreśla znaczenie ochrony ich naturalnych siedlisk.

Nothomyrmecia jest uznawana za "żywą skamieniałość" i jedną z najbardziej pierwotnych mrówek żyjących do dziś. Jej ponowne odkrycie uczyniło ją gorącym tematem w świecie entomologii. Małe miasteczko Poochera, gdzie mrówka została ponownie odkryta, przyjęło Nothomyrmecia jako swój symbol. Miasto przyciąga teraz entuzjastów mrówek i badaczy, stając się centrum badań nad tym niezwykłym gatunkiem.