Fakty o: Przepiórka zwyczajna
Przepiórka zwyczajna, przepiórka – gatunek średniego ptaka wędrownego z rodziny kurowatych, zamieszkujący niemal całą Europę, Azję Środkową i Południową oraz Afrykę. Przeloty w V i VIII – IX. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce, Azji Mniejszej i w Indiach.
Systematyka
Wyróżniono kilka podgatunków C. coturnix:
- C. coturnix coturnix – przepiórka zwyczajna, przepiórka – zamieszkuje Europę, Afrykę Północną, Azję Środkową i północne Indie;
- C. coturnix conturbans – zamieszkuje Azory;
- C. coturnix inopinata – zamieszkuje Wyspy Zielonego Przylądka;
- C. coturnix africana – przepiórka afrykańska – zamieszkuje Afrykę Subsaharyjską, Madagaskar i Komory. Obejmuje też dawniej wydzielany podgatunek C. coturnix elargeri, zamieszkujący Wyżynę Abisyńską. Populacja introdukowana na wyspy Mauritius i Reunion prawdopodobnie wymarła.
- C. coturnix erlangeri – zamieszkuje wschodnią i północno-wschodnią Afrykę.
Morfologia
- Cechy gatunku
- Upierzenie płowobrązowe z ciemnobrunatnym wzorem pokrywającym wierzch ciała, głowę i pierś. Wierzch ciała i boki pokryte są białawym kreskowaniem. Samice mają brudnobiałe gardło, u samców występuje czarna plama o zmiennym rozmiarze – niekiedy przypomina jedynie wąski pas. Samce wyróżnia też czarny wąs. W locie zwracają uwagę długie skrzydła.
- Wymiary średnie
- Długość ciała ok. 16–20 cm
- Rozpiętość skrzydeł 32–35 cm
- Masa ciała 70–155 g
Ekologia
- Biotop
- Pola uprawne, pastwiska i łąki; szczególnie chętnie wybiera pola koniczyny. Na zimowiskach również przebywa na polach lub trawiastych równinach. Zasiedla także obszary inne niż pochodzenia antropogenicznego – od półpustynnych terenów trawiastych po górskie płaskowyże. Odnotowywana do wysokości 2400 m n.p.m. w Zimbabwe, 3000 m n.p.m. w Kenii, 2990 m n.p.m. w Tadżykistanie i 3600 m n.p.m. w Ladakhu. Przepiórki unikają obszarów zadrzewionych i mokradeł.
- Gniazdo
- Na ziemi osłonięte roślinami. Ma formę płytkiego zagłębienia rzadko wyściełanego roślinami.
- Jaja
- Zasadniczo jeden lęg w maju lub czerwcu. Samica składa przeważnie od 8 do 13 jaj.
- Wysiadywanie, młode
- Jaja wysiadywane są przez okres 17–20 dni wyłącznie przez samicę. Pisklęta są zagniazdownikami. Klują się żółte, pokryte brunatnymi cętkami, z domieszką rdzawej barwy na głowie, jasną pręgą na wierzchu głowy i ciemną plamką uszną. Po około 19 dniach życia uzyskują zdolność lotu, w wieku 2 miesięcy są samodzielne. Do około 50 dnia życia przebywają w grupach rodzinnych.
- Pożywienie
- Pokarm roślinny wzbogacony drobnymi bezkręgowcami.
- Głos, zachowanie
- Przepiórki odzywają się trzysylabowym pit-pi-lit, intensywne i dobrze słyszalne. Ludowe podania tłumaczyły ten głos jako wzywanie chłopców do pracy („pójdźcie żąć”). Spłoszone i zmuszone do lotu odzywają się przenikliwym, piskliwym trii-trii. Wydają z siebie również kilka innych dźwięków, miękkich lub niskich, lecz są one trudne do usłyszenia. Przepiórki prowadzą bardzo skryty tryb życia, wolą uciekać piechotą, do lotu zrywają się w ostateczności. Zajmują niewielkie terytoria o powierzchni 0,7–1,5 ha. W sezonie lęgowym przepiórki widywane są parami, po wyprowadzeniu lęgów żyją w grupach rodzinnych, przed wędrówkami łączą się w większe grupy.
Status i ochrona
IUCN klasyfikuje przepiórkę jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Zagrożeniem dla przepiórek jest stosowanie toksycznych środków ochrony roślin, które pozbawiają je pokarmu w obszarach rolniczych. Zdarzają się również kolizje z budynkami i łapanie przez koty.
Armenię