Sambar jednobarwny

Występowanie i biotop

Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje Półwysep Indyjski, Cejlon, Półwysep Indochiński, południowe Chiny, Sumatrę i Borneo. Jego siedlisko to wilgotne lasy i tereny trawiaste. Preferuje lasy na zboczach gór, w pobliżu pól uprawnych. Został z powodzeniem introdukowany w Australii, Nowej Zelandii i w kilku stanach USA.

Wygląd

Sambar jednobarwny jest dużym jeleniem osiągającym do 350 kg masy ciała i do 150 cm wysokości w kłębie. Ubarwienie ciała brązowe z szarym odcieniem do brunatnoczarnego. Sierść samców ciemnieje z wiekiem do prawie czarnej. Poroże sambara indyjskiego – o długości 60–100 cm, zwykle z trzema rozgałęzieniami – jest największym porożem wśród południowoazjatyckich jeleniowatych. Na karku i szyi samców wyrasta grzywa. Jaśniejszy spód ogona służy jako sygnał alarmowy – po uniesieniu ogona sambar odsłania białe futro ostrzegając inne osobniki przed niebezpieczeństwem. Sambary mają bardzo dobry słuch i węch. Dobrze pływają.

Tryb życia

Prowadzą nocny tryb życia. Samce są samotnikami. Samice z młodymi łączą się w luźne grupy. Żywią się różnymi gatunkami traw, liśćmi i owocami krzewów i drzew. Żyją 16–20 lat, a zanotowany rekord długości życia wynosi 24,5 roku.

Rozród

Okres godowy sambarów jednobarwnych przypada na przełomie listopada i grudnia. Samce są wówczas bardzo agresywne wobec siebie i wykazują terytorializm. Samice zbierają się w stada do 8 osobników. Sambary indyjskie są gatunkiem poligamicznym.

Ciąża trwa zwykle 240 dni. Samica rodzi zwykle jedno młode ważące ok. 10 kg. Narodziny dwóch młodych zdarzają się bardzo rzadko. U młodych nie występują cętki. Młode sambary przez kilka dni pozostają w ukryciu, następnie podążają za nią dołączając do stada. Pozostają przy matce przez około 7 miesięcy. Pełną samodzielność uzyskują po osiągnięciu roku życia.

Podgatunki

W zależności od autora wyróżnianych jest od 6–15 podgatunków sambara jednobarwnego:

• R. unicolor brookei
• R. unicolor cambojensis
• R. unicolor dejeani
• R. unicolor equina
• R. unicolor hainana
• R. unicolor swinhoii
• R. unicolor unicolor

Liczba chromosomów u sambara jednobarwnego nie została jednoznacznie określona. Badacze określili różne wartości: 2n=58, 64 lub 65 i 62

Znaczenie

Sambary stanowią ulubiony pokarm tygrysów. Przez ludzi są poławiane dla mięsa, skór i poroży.

Zagrożenia i ochrona

Sambar indyjski należy do gatunków pospolitych. Nie jest objęty konwencją waszyngtońską CITES. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU.