Apoksyomenos

Chorwacki Apoksyomenos to fascynująca starożytna grecka rzeźba z brązu, datowana na II lub I wiek p.n.e. Została odkryta w 1996 roku na dnie morskim w pobliżu chorwackiej wyspy Vele Orjule. Rzeźba przedstawia atletę używającego strygila do zdrapywania potu i kurzu z ciała. Po wydobyciu z morza w 1999 roku przeszła gruntowną renowację i została publicznie zaprezentowana w 2006 roku. Mając imponujące 191 cm wysokości, jest to najbardziej kompletna i najlepiej zachowana spośród ośmiu znanych rzeźb Apoksyomenosa.

Belgijski turysta René Wouters odkrył rzeźbę podczas nurkowania i natychmiast zgłosił to chorwackiemu Ministerstwu Kultury. Proces konserwacji był staranny, obejmując wykorzystanie narzędzi mechanicznych do usunięcia organizmów morskich oraz naprawy pęknięć. Podstawa rzeźby posiada złożone ornamenty w kształcie kwadratów i swastyk, co świadczy o wysokim poziomie rzemiosła z II lub I wieku p.n.e.

Datowanie radiowęglowe materiału organicznego wewnątrz rzeźby sugeruje, że wpadła ona do morza między 20 rokiem p.n.e. a 110 rokiem n.e. Badacze uważają, że rzeźba mogła zostać wyrzucona za burtę z rzymskiego statku handlowego podczas burzy. Od momentu odkrycia, Apoksyomenos był prezentowany w różnych prestiżowych muzeach na całym świecie, w tym w Muzeum Archeologicznym w Zagrzebiu, Palazzo Medici Riccardi we Florencji, British Museum w Londynie oraz J. Paul Getty Museum w Los Angeles.

W 2007 roku Apoksyomenos otrzymał nagrodę Europa Nostra – European Union Prize for Cultural Heritage. Rząd chorwacki później zdecydował o umieszczeniu rzeźby w Muzeum Apoksyomenosa w Mali Lošinj, gdzie jest wystawiana od kwietnia 2016 roku. Rzeźba wywołała interesujące debaty wśród archeologów na temat dominującej ręki modelu i jego zajęcia, z niektórymi sugerującymi, że może przedstawiać zapaśnika, a nie tylko sportowca czyszczącego swoje ciało.

Apoksyomenos pozostaje fascynującym artefaktem, oferującym wgląd w starożytne rzemiosło i praktyki kulturowe.