Alpaka

Występowanie

Alpaki są zwierzętami stadnymi, które hodowane są w całej Ameryce Południowej. Zazwyczaj jednak żyją w umiarkowanych warunkach w Andach południowego Peru, zachodniej Boliwii, Ekwadoru i północnego Chile na wysokości od około 3500 do 5000 m n.p.m. Nie są ograniczone do określonego środowiska, co sprawia, że są łatwe w utrzymaniu i występują na wielu obszarach.

Większość światowej populacji alpak żyje w regionie Altiplano Peru-Chile-Boliwia w Ameryce Południowej. Najwięcej, bo ponad połowa na świecie znajduje się w Peru i liczy 3,3 mln sztuk, 420 tys. żyje w Boliwii oraz 45 tys. w Chile. W związku z tym, że nie występują u nich problemy z aklimatyzacją zwierzęta te występują także na innych kontynentach.

Wykorzystanie

Alpaki były hodowane ze względu na ich futro, z którego wytwarza się dzianiny i tkaniny. Jest to jedwabiste włókno naturalne, cieplejsze i bardziej delikatne od owczej wełny. Włókno alpak nie zawiera lanoliny czyli wosku wydzielanego przez gruczoły łojowe z wełny zwierząt, która sprawia, że jest hipoalergiczne. Proces wytwarzania włókna alpak jest podobny do procesu wytwarzania owczej wełny. Pozyskuje się materiał, z którego następnie produkowane są m.in. ludowe stroje.

Pochodzenie

Do niedawna uważano, że alpaka pochodzi od gwanako andyjskiego. Badania DNA dowodzą jednak, że jej protoplastą jest wikunia.

Charakterystyka

Ciało alpaki osiąga 128–151 cm długości, przy wysokości w kłębie 80–100 cm i masie ciała 55–85 kg. Ubarwienie różnorodne (22 kolory), najczęściej czarne lub brązowo-czarne, czasem białe. Alpaki są zwierzętami socjalnymi tworzącymi grupy rodzinne złożone z dominującego samca, kilku samic i ich potomstwa.

Ciąża u alpaki trwa około 335–340 dni, rodzi zazwyczaj jedno małe. Alpaki żyją około 15–25 lat. Hodowana w dużych stadach, na mięso i przede wszystkim wełnę. Właśnie dla tego surowca przystosowano ją do życia w Europie. Sierść alpaki wyróżnia się jedwabistym połyskiem. Występują dwie rasy alpak – suri i huacaya, różnią się okrywą włosową. Włosy suri dorastają do 50 cm długości. Z wełny alpaki produkuje się koce, poncza oraz wysokiej klasy odzież.

Mają bardzo łagodny charakter, przez co nadają się do pracy z dziećmi z cierpiącymi na ADHD i z porażeniem mózgowym. Jednocześnie aktywnie walczą z drapieżnikami, co sprawia, że w Europie wykorzystuje się je do ochrony stad owiec.

Hodowla

Według źródeł archeologicznych lamy i alpaki zostały udomowione ok. 4000–5000 lat p.n.e. w rejonie peruwiańsko-boliwijskiego Altiplano. Alpaka hodowana jest w Andach na obszarze od południowego Peru, Chile po północną Boliwię. Dzięki lepszej od owczej wełnie i dobremu mięsu są hodowane także w innych regionach świata, także w Polsce. Nie niszczą pastwisk za sprawą miękkich poduszek kopyt, a dzięki dwudzielnej wardze, jedząc rośliny, nie wyrywają ich korzeni z ziemi. Przystosowane są do klimatu wysokogórskiego, a do wyżywienia wystarczą im słabe gleby piątej i szóstej klasy o niewielkim areale – na jednym hektarze jest w stanie utrzymać się około 20 sztuk alpak. Wytrzymują trudne zimy dzięki wełnie odpornej na mroźny klimat, która dłużej zatrzymuje ciepło. Ponadto nawóz alpak z dobrym skutkiem można wykorzystać w ogrodnictwie.