Spoordonkse Watermolen, Oirschot

Spoordonkse Watermolen to młyn podpowierzchniowy na rzece Beerze w Spoordonk. Młyn jest obecnie wykorzystywany jako obiekt gastronomiczny i młyn zbożowy, który można zwiedzać.

Wzmianki o młynie pochodzą już z 1320 r. ale prawdopodobnie istniał on dłużej. Należał on do dawnego zamku Ten Bergh, który znajdował się 100 metrów na południe. W latach 1649-1772 młyn stopniowo uniezależniał się od panów zamku.

W 1844 r. młyn został wydzierżawiony rodzinie Van Esch, która jest jego właścicielem do dziś. W 1868 r. drewniany młyn zastąpiono obecnym, kamiennym budynkiem. Następnie służyła jako olejarnia i młyn do kukurydzy. W środku budynku znajduje się pomieszczenie z kołami. W lewej części znajdowała się olejarnia, w prawej - młyn do kukurydzy. Obecnie dawną olejarnię zamieszkuje właściciel, który odrestaurował budynek i młyn do kukurydzy, aby znów można było mielić zboże przy użyciu energii wodnej.

Na wiatraku znajduje się reklama nieistniejącej już marki Wyers Oude Jenever. Obecny młynarz chce w przyszłości ponownie destylować miejscowy genever.

Młyn wodny Spoordonkse jest najbardziej wysuniętym na zachód młynem wodnym w Holandii i jedynym, który nadal istnieje na Beerze. Inne młyny wodne znajdowały się w Bladel, Hapert, Casteren, Oostelbeers i Boxtel, ale wszystkie one zniknęły.

Do lat sześćdziesiątych woda z rzeki Beerze przepływała bezpośrednio przez zadaszoną część budynku młyna. Nowe koryto rzeki zostało wyprostowane, aby poprawić gospodarkę wodną na terenie poza młynem. Woda w nowym korycie jest spiętrzana i przepływa przez przepławkę dla ryb do starego koryta. Stare koryto nadal przepływa przez młyn, który obecnie jest odnogą rzeki i łączy się z nią w dalszym biegu. Pomiędzy spiętrzoną wodą a zmianą kierunku przepływu znajduje się betonowa ściana. Różnica poziomu wody przed i za wodopojem Spoordonkse Watermolen wynosi 2 metry.

Młyn posiada dwie pary mielące, które są napędzane przez koło gąsienicowe. Wrzeciona mają samoregulujący się czop. Jedna para szlifierska ma 17der sztucznych kamieni, a druga 17der niebieskich kamieni.

Młyn ma dwie wciągarki, które są napędzane przez stół lutniowy na wrzecionie królewskim.

Koło wodne dawnej olejarni jest wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej i ma moc 2 kilowatów.

Koło wodne w młynie mierzy 5,44 m i ma 40 drewnianych łopatek o szerokości 90 cm. Koło wodne w dawnej olejarni z 2012 r. ma 6,50 m i również posiada 40 drewnianych łopatek, ale jego szerokość wynosi 80 cm.

W młynie znajduje się wiele starych maszyn i przedmiotów, w tym ściernica, waga i ciężarki o wadze do 50 kg.