Szczygieł (obraz)

„Szczygieł” to słynne dzieło holenderskiego artysty Carela Fabritiusa, datowane na okres Złotego Wieku Holandii. Namalowany w 1654 roku, obraz przedstawia szczygła w naturalnej skali, przywiązanego do karmnika, i jest obecnie eksponowany w Mauritshuis w Hadze, Holandia. Obraz został wykonany techniką olejną na desce typu trompe-l'œil, ma wymiary 33,5 na 22,8 centymetra i prawdopodobnie stanowił część większej konstrukcji, na przykład ościeżnicy okna lub pokrywy ochronnej.

W przeszłości szczygły były popularnymi zwierzętami domowymi, cenionymi za swoje kolorowe upierzenie i melodyjne śpiewy. W sztuce symbolizowały chrześcijańskie odkupienie i Mękę Chrystusa. To, co sprawia, że „Szczygieł” jest szczególnie uderzający, to jego prostota i wyrafinowane zastosowanie technik iluzjonistycznych, popularnych w czasach Złotego Wieku Holandii.

Co ciekawe, obraz był zaginiony przez ponad dwa stulecia, zanim został ponownie odkryty w Brukseli. Zyskał na nowo popularność po tym, jak odegrał kluczową rolę w powieści Donny Tartt „Szczygieł”, która zdobyła Nagrodę Pulitzera, a później została zaadaptowana na film. Przeprowadzona w 2003 roku restauracja obrazu dostarczyła nowych informacji na temat jego fizycznej struktury, oferując świeże spojrzenie na jego kompozycję i historię.

Carel Fabritius, artysta odpowiedzialny za to ikoniczne dzieło, był utalentowanym malarzem oraz uczniem Rembrandta. Niestety, zginął tragicznie w wybuchu prochu strzelniczego w Delft w 1654 roku, katastrofie, która pochłonęła wiele ofiar. Pomimo przedwczesnej śmierci, prace Fabritiusa miały trwały wpływ na jego współczesnych i wywarły wpływ na innych holenderskich malarzy tamtych czasów.

Historia „Szczygła” obejmuje jego odkrycie przez Théophile’a Thoré-Bürgera w 1859 roku oraz późniejsze nabycie przez Mauritshuis. „Szczygieł” zainspirował liczne odniesienia kulturowe, w tym wspomnianą powieść i adaptację filmową Donny Tartt, a także wystawy prezentujące obrazy ze Złotego Wieku na całym świecie.