Haliaeetus

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje ptaki występujące od Ameryki Północnej (bielik amerykański), przez Europę (bielik zwyczajny), Afrykę (bielik afrykański, bielik madagaskarski) i Azję (bielik białobrzuchy, bielik wschodni, bielik olbrzymi i bielik zwyczajny), aż po Oceanię (bielik melanezyjski) oraz Australię (bielik białobrzuchy).

Morfologia

Długość ciała 60–105 cm, rozpiętość skrzydeł 165–245 cm; masa ciała samic 1300–9000 g, samców 1100–6000 g.

Etymologia

• Haliaeetus (Haliaetus, Haliaetos, Haliaethus): łac. haliaetus lub haliaetos „morski orzeł, rybołów”, od gr. ἁλιαιετος haliaietos „morski orzeł, rybołów”, od ἁλι- hali- „morski”, od ἁλς hals, ἁλος halos „morze”; αετος aetos orzeł.
• Ossifraga: łac. ossifraga „łamacz kości”, nazwa stosowana dla wielu dużych, kradnących pożywienie ptaków, od os, ossis „kość”; frango „łamać”. Gatunek typowy: Falco albicilla Linnaeus, 1758.
• Aetus: gr. αετος aetos „orzeł”. Gatunek typowy: Aetus pygargus Morris, 1837 (= Falco albicilla Linnaeus, 1758).
• Cuncuma: nep. nazwa Kunkum dla bielika wschodniego. Gatunek typowy: Haliaeetus albipes Hodgson, 1836 (= Aquila leucorypha Pallas, 1771.
• Pontoaetus: gr. ποντος pontos „morze”; αετος aetos „orzeł”. Gatunek typowy: Falco leucogaster J.F. Gmelin, 1788.
• Thallasoaetus: gr. θαλασσα thalassa, θαλασσης thalassēs „morze”; αετος aetos „orzeł”. Gatunek typowy: Aquila pelagica Pallas, 1811.
• Blagrus: epitet gatunkowy Falco blagrus Daudin, 1800; fr. nazwa „Blagre” dla bielika białobrzuchego użyta przez Levaillanta w 1796 roku, od blanc „biały”; gris „szary” (por. gr. βλαξ blax, βλακος blakos „nieaktywny”; αγρευς agreus „łowca”, od αγρευω agreuō „polować”, lub typ jakiegoś ptaka, wciąż niezidentyfikowany, wymieniony przez Aelianusa). Gatunek typowy: Falco blagrus Daudin, 1800 (= Falco leucogaster J.F. Gmelin, 1788).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki:

• Haliaeetus leucogaster (J.F. Gmelin, 1788) – bielik białobrzuchy
• Haliaeetus sanfordi Mayr, 1935 – bielik melanezyjski
• Haliaeetus vocifer (Daudin, 1800) – bielik afrykański
• Haliaeetus vociferoides Des Murs, 1845 – bielik madagaskarski
• Haliaeetus leucoryphus (Pallas, 1771) – bielik wschodni
• Haliaeetus albicilla (Linnaeus, 1758) – bielik zwyczajny
• Haliaeetus leucocephalus (Linnaeus, 1766) – bielik amerykański
• Haliaeetus pelagicus (Pallas, 1811) – bielik olbrzymi