Fakty o: Zupa nic
Zupa „nic” – słodka zupa mleczna; mleko zagęszczone i spulchnione żółtkami jaj utartymi z cukrem. Jest to deser podobny do kremu angielskiego – jednak lżejszy, zawierający znacznie mniej żółtek i mniej słodki.
Tradycyjnie zupę przyprawia się wanilią (należy ją zagotować z mlekiem). Współcześnie stosowany bywa niekiedy jej tańszy, lecz mniej aromatyczny zamiennik – cukier wanilinowy. Według niektórych książek kucharskich, zamiast wanilii można użyć cynamonu.
Zazwyczaj żółtka utarte z cukrem zaparza się gorącym mlekiem. W trakcie tej czynności należy, w zależności od przepisu, masę ubijać trzepaczką, ucierać lub po prostu mieszać. Inne książki kucharskie instruują by żółtka utarte z cukrem połączyć z surowym lub przestudzonym po gotowaniu mlekiem, i dopiero wtedy, ubijając lub wciąż mieszając, ogrzać całość do zgęstnienia.
Potrawa ta spożywana jest przeważnie na zimno (po schłodzeniu). Rzadziej na ciepło. Podaje się ją ze specjalnie przygotowanymi piankami, bezami, biszkoptami lub z grzankami ze słodkiej bułki. Niektóre książki kucharskie proponują ugotowany na sypko na mleku biały ryż. Jeszcze inne podpowiadają by wrzucić do jeszcze gorącej zupy rodzynki.
Pianki „nice”
Pianki do zupy „nic” (pianki „nice”) mogą przybrać jedną z dwóch postaci:
- Bezy: białka jaj ubite z cukrem na sztywną pianę, wyłożone łyżeczką lub wyciśnięte za pomocą rękawa cukierniczego na natłuszczoną lub wyłożoną papierem blachę i zasuszone w piecu aż będą całkiem sztywne.
- Kluseczki: białka jaj ubite z cukrem na sztywną pianę, wyłożone łyżeczką lub wyciśnięte na wrzące mleko i gotowane tylko do momentu stężenia. Mleko można wykorzystać do przygotowania zupy „nic”.
Zwykle przygotowuje się je z białek jaj, z których wzięto żółtka na zupę. Opcjonalne składniki to wanilia lub cynamon.
Legumina
Wincentyna Zawadzka nazywała tę zupę (podaną z piankami-bezami) „zupą «nic-po-niem»". Podobną nazwę stosowała dla deseru przygotowanego z tych samych składników: „legumina piankowa nic-po-niem zwana”. Były to ugotowane w mleku duże pianki bez cukru, polane sosem (z nieco większą zawartością żółtek i nieco mniejszą ilością cukru w stosunku do przepisu na zupę), całość posypana cukrem oraz cynamonem i lekko podpieczona w piecu.
W Rumunii i na Węgrzech podobny deser znany jest pod nazwą ptasiego mleczka (madártej lub lapte de pasăre). We Francji deser składający się z bez zanurzonych w kremie angielskim znany jest pod nazwą îles flottantes lub œufs à la neige.
Zdjęcie: Juhan Harm. / CC BY 2.0 / pl.wikipedia.orgHistoria i anegdota
Za wynalazczynię lub może wybitną promotorkę potrawy uznaje się hrabinę Aleksandrę Potocką. W trakcie jednej z degustacji doszło do niemiłego zgrzytu, w którego następstwie Aleksandra Potocka dokonała zmiany testamentu. Pałac w Wilanowie i należące doń dobra, z rąk Potockich przeszły do Branickich.