Gawial gangesowy

Gawial, często nazywany gawialem gangesowym lub krokodylem rybożernym, to unikalny gatunek krokodyla z rodziny Gavialidae. Osiągający imponujące rozmiary, dorosłe samice zazwyczaj mierzą od 2,6 do 4,5 metra, podczas gdy dorosłe samce mogą dorastać do 6 metrów. Jedną z najbardziej charakterystycznych cech gawiala jest bulwiasty wyrostek na końcu pyska, przypominający gliniany garnek zwany "ghara" od którego pochodzi jego nazwa. Długi, smukły pysk oraz ostre, zazębiające się zęby sprawiają, że gawial jest doskonale przystosowany do łapania ryb.

Gawial ma swoje korzenie w północnej części subkontynentu indyjskiego, co potwierdzają dowody kopalne z osadów epoki pliocenu w Sivalik Hills oraz dolinie rzeki Narmada. Obecnie gawiale występują głównie w systemach rzecznych na północnych równinach subkontynentu indyjskiego, wykazując silne przystosowanie do życia wodnego. Niestety, populacja dzikich gawiali drastycznie spadła od lat 30. XX wieku. Od początku lat 80. prowadzone są działania ochronne, które skupiają się na ponownym wprowadzaniu gawiali hodowanych w niewoli do ich naturalnych siedlisk. Główne zagrożenia dla ich przetrwania to utrata siedlisk, zmniejszające się populacje ryb oraz szkodliwe praktyki rybackie.

Pod względem klasyfikacji, gawial był umieszczany w różnych rodzajach na przestrzeni lat, ale obecnie jest jednoznacznie klasyfikowany w rodzaju Gavialis w rodzinie Gavialidae. Istnieją pewne debaty na temat historii ewolucyjnej gawiala i jego związku z innymi krokodylami. Badania molekularne sugerują, że gawiale oddzieliły się od innych gatunków krokodyli w okresie późnej kredy.

Gawiale mają oliwkowy kolor, przy czym dorosłe osobniki są ciemniejsze niż młode. Charakteryzują się długim, wąskim pyskiem, unikalnym układem zębów, a samce posiadają wyrostek nosowy przypominający "ghara." Samice osiągają dojrzałość płciową przy długości około 2,6 metra, podczas gdy samce dojrzewają przy długości ponad 3 metrów.

Historycznie gawiale rozwijały się w głównych systemach rzecznych północnego subkontynentu indyjskiego. Jednak ich populacja i zasięg znacznie się zmniejszyły. Działania ochronne w Indiach i Nepalu koncentrują się na programach reintrodukcji, polegających na wypuszczaniu gawiali hodowanych w niewoli na wolność, aby zwiększyć ich liczebność.

Główne zagrożenia dla gawiali to historyczne polowania, utrata siedlisk oraz zgony spowodowane działalnością rybacką. Środki ochronne obejmują ochronę prawną na mocy ustawy o ochronie dzikiej przyrody w Indiach oraz ustawy o parkach narodowych i ochronie przyrody w Nepalu. Programy reintrodukcji, rozpoczęte pod koniec lat 70., mają na celu wypuszczanie gawiali hodowanych w niewoli do siedlisk rzecznych. Pomimo tych wysiłków, sukces tych programów był mieszany z powodu różnych wyzwań wpływających na przetrwanie gawiali na wolności.