Efa piaskowa

Echis carinatus, szerzej znany jako żmija piłkogłowa lub indyjska żmija piłkogłowa, to jadowity wąż występujący w rejonach Bliskiego Wschodu, Azji Środkowej i subkontynentu indyjskiego. Mimo że jest najmniejszym członkiem tzw. "wielkiej czwórki" węży odpowiedzialnych za najwięcej ukąszeń i zgonów, jego występowanie na gęsto zaludnionych terenach oraz znakomity kamuflaż czynią go szczególnie niebezpiecznym. Istnieje pięć uznanych podgatunków tej żmii.

Żmije piłkogłowe zazwyczaj mierzą od 38 do 80 cm długości. Charakteryzują się unikalnymi cechami morfologicznymi, takimi jak wyraźna głowa, krótki i zaokrąglony pysk oraz specyficzne łuski. Ich ubarwienie może się różnić, ale często obejmuje wzory z białawymi plamami i ciemnobrązowymi obwódkami. Te węże zamieszkują różne kraje Azji, takie jak Indie, Sri Lankę, Bangladesz, Pakistan, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Irak, Iran, Afganistan, Uzbekistan, Turkmenistan i Tadżykistan.

Żmije piłkogłowe są przystosowane do różnorodnych środowisk, można je znaleźć na piaskach, skałach i w zaroślach. Są głównie aktywne o zmierzchu i w nocy, a także są znane ze swojego agresywnego zachowania i efektywnego ruchu bocznego. Ich dieta składa się z gryzoni, jaszczurek, żab oraz różnych stawonogów.

W populacji indyjskiej żmije piłkogłowe rozmnażają się jajorodnie. Kopulacja odbywa się zimą, a samice rodzą żywe młode od kwietnia do sierpnia. Jad tych żmij jest bardzo silny, a przeciętna dawka wynosi około 18 mg na ukąszenie. Zatrucie jadem może powodować poważne objawy miejscowe i ogólnoustrojowe, a śmiertelność sięga około 20%. Natychmiastowe podanie antytoksyny jest kluczowe dla przeżycia, a różne antytoksyny są dostępne na ukąszenia od tego gatunku.

Co ciekawe, jad żmii piłkogłowej znajduje zastosowanie w produkcji leków, takich jak echistatin i ecarin. Trwają badania nad bardziej skuteczną antytoksyną, a obecnie w Sri Lance odbywają się badania kliniczne.