Karpieniec diabli

Diabełek z Devils Hole to krytycznie zagrożony gatunek ryby, który występuje tylko w Devils Hole – unikalnej, wypełnionej wodą jaskini w stanie Nevada, USA. Odkryty w 1930 roku, ten mały przedstawiciel rodziny karpiowatych wyróżnia się jasnoniebieskim ubarwieniem samców oraz żółtawym odcieniem samic i młodych. Cechą charakterystyczną jest brak płetw brzusznych. Żywią się wszelkimi dostępnymi źródłami pokarmu w swoim odosobnionym środowisku, ale muszą uważać na drapieżne chrząszcze nurkujące. Ryby te rozmnażają się przez cały rok, choć wskaźniki przeżywalności są dość niskie.

Devils Hole to wyjątkowe miejsce z stałą temperaturą i niskim poziomem tlenu, co tworzy trudne warunki do życia. Diabełki z Devils Hole stają przed licznymi zagrożeniami, takimi jak wyczerpywanie się wód gruntowych, gwałtowne powodzie, trzęsienia ziemi, a nawet wandalizm. Próby stworzenia dodatkowych populacji nie były zbyt udane. Działania ochronne obejmują tworzenie schronień, utrzymanie dzikiej populacji oraz budowę repliki ich siedliska w ośrodku ochrony. Te wysiłki są kosztowne i czasami kontrowersyjne, z niektórymi osobami kwestionującymi, czy warto ratować ten gatunek.

Liczenie populacji odbywa się dwa razy w roku, a liczby znacznie się różnią. Diabełek z Devils Hole znajduje się na amerykańskiej liście gatunków zagrożonych od 1967 roku i został wpisany jako krytycznie zagrożony przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) w 2014 roku. Trwa debata na temat taksonomii i ewolucji tej ryby, z szacunkami dotyczącymi jej istnienia wahającymi się od 1 000 do 60 000 lat.

Aby chronić ten unikatowy gatunek, stosowane są metody zarówno in situ (w ich naturalnym siedlisku), jak i ex situ (poza ich naturalnym siedliskiem). Obejmuje to usuwanie osadów, dodawanie dodatkowego pokarmu oraz ustanawianie obszarów chronionych. Nie obyło się jednak bez problemów, takich jak hybrydyzacja i trudności z utrzymaniem populacji w sztucznych warunkach. Wysokie koszty tych działań prowadzą do etycznych debat na temat sensu ratowania tego gatunku.

Mimo wyzwań, ostatnie badania populacji dają pewną nadzieję. Liczba diabełków osiągnęła szczyt około 550 osobników, a ostatnie liczenia wykazały wzrost z zaledwie 35 w 2013 roku do 136 w 2019 roku. Unikalne siedlisko i niepewny status diabełka z Devils Hole sprawiają, że jest on kluczowym celem dla konserwatorów przyrody i naukowców.