Piżmowół arktyczny

Piżmowół, znany również jako "musk ox" lub "musk-ox", to arktyczny ssak wyróżniający się gęstym futrem i intensywnym zapachem piżma, który samce wydzielają podczas sezonu godowego. Te kopytne zwierzęta należą do rodziny wołowatych (Bovidae) i można je spotkać na Grenlandii, w Arktyce Kanadyjskiej, na Alasce, w Jukon, Skandynawii oraz na Syberii.

Co ciekawe, piżmowoły są bliżej spokrewnione z owcami i kozami niż z wołami. Należą do rodzaju Ovibos i są jednymi z największych przedstawicieli podrodziny Caprinae (kozy). Skamieniałości wskazują, że piżmowoły ewoluowały od przodków z rogami podobnymi do owczych w umiarkowanej Azji, ostatecznie przystosowując się do surowych warunków tundry. Dziś piżmowół jest ostatnim przedstawicielem grupy Ovibovini, która zasiedliła tundrę.

Piżmowoły charakteryzują się długimi, zakrzywionymi rogami i gęstym futrem w kolorach czarnym, szarym i brązowym. Pomimo masywnego wyglądu są mniejsze od bizonów. Ich wełna, znana jako qiviut, jest bardzo ceniona za swoją miękkość i doskonałe właściwości izolacyjne. Te zwierzęta mogą biegać z prędkością do 60 km/h i zazwyczaj żyją od 12 do 20 lat.

Żyjąc w stadach, piżmowoły tworzą strukturę społeczną, w której dominujące samce zbierają haremy podczas sezonu godowego. Samice odgrywają kluczową rolę, zwłaszcza podczas ciąży i wychowywania młodych. W obliczu drapieżników, takich jak wilki arktyczne, piżmowoły wykazują unikalne zachowanie obronne, tworząc ochronne kręgi wokół swoich cieląt.

Dzięki regulacjom łowieckim i wysiłkom na rzecz ochrony, status ochronny piżmowołów znacząco się poprawił na przestrzeni lat. Globalna populacja jest obecnie szacowana na od 80 000 do 125 000 osobników, z dużymi liczebnościami na Wyspie Banksa. Na Grenlandii piżmowoły cieszą się ochroną w parkach narodowych, co zabezpiecza je przed polowaniami i innymi zagrożeniami.