Q and R Holes, Stonehenge

Otwory Q i R to seria koncentrycznych gniazd, które obecnie stanowią najwcześniejszy znany dowód na istnienie kamiennej struktury na terenie Stonehenge.

Pod murawą, tuż wewnątrz późniejszego kręgu Sarsena, znajduje się podwójny łuk zakopanych kamiennych otworów, jedyny zachowany dowód pierwszej kamiennej struktury wzniesionej w centrum Stonehenge i obecnie uważanej za początek okresu znanego jako faza Stonehenge 3i. Faza ta mogła rozpocząć się już w 2600 r. p.n.e. choć ostatnie daty radiowęglowe z próbek pobranych z jednego z gniazd w 2008 r. podczas wykopalisk prowadzonych przez Darvilla i Wainwrighta sugerują datę około 2400-2300 r. p.n.e. Dokonali oni częściowego wykopu w Q Hole 13, gdzie odnotowano "skojarzenia z ceramiką Beaker".

Choć po raz pierwszy zetknął się z nimi William Hawley w latach 20. XX wieku, to dopiero Richard Atkinson w 1954 roku oficjalnie zidentyfikował i nazwał te nieregularne ustawienia: "Wybierając tę nazwę, miałem na uwadze częste użycie przez Johna Aubreya, jako uwagi na marginesie wyrażenia 'quaere quot' - 'zapytaj, ile' - które wydawało się odpowiednie do okazji". Ich miejsce na początku fazy kamiennych monumentów zostało rozpoznane na podstawie ich relacji stratygraficznych: w niektórych miejscach zostały one przecięte zarówno przez założenia późniejszego i wciąż częściowo zachowanego Bluestone Circle, jak i przez kamienny otwór wykopany pod jeden z pionowych słupów Sarsen Circle.