Podkowcowate

Charakterystyka

Podkowcowate różnią się od pozostałych nietoperzy tym, że wydają ultradźwięki przez nos, co sprawia, że ich nos przybiera niezwykłe kształty. Śpiące lub odpoczywające zwierzęta otulają ciało skrzydłami, tak że wyglądają jak zwisające ze ściany sakiewki.

Nazewnictwo

Nazwa rodzajowa jest połączeniem słów z języka greckiego: ῥις rhis, ῥινος rhinos – „nos” oraz λοφος lophos – „grzebień”.

Podział systematyczny

Do rodziny należy jeden rodzaj podkowiec (Rhinolophus) z następującymi gatunkami:

Jako źródła chorób

Koronawirusy

Nietoperze podkowcowate są szczególnie interesującymi zwierzętami, z punktu widzenia zdrowia publicznego i chorób odzwierzęcych, jako źródła koronawirusów. Po wybuchu SARS w latach 2002–2004 zbadano kilka gatunków jako możliwe naturalne rezerwuary dla koronawirusa wywołującego SARS-CoV. Kilka nietoperzy było seropozytywnych w stosunku do koronawirusów związanych z SARS (dodatni wynik testu na obecność przeciwciał związanych z nim), miało dodatni wynik testu na samą obecność obecność wirusów lub oba te przypadki. Podkowiec drobny (R. pusillus) był seropozytywny, podkowiec duży miał pozytywny wynik testu na obecność wirusa, a podkowiec wielkouchy (R. macrotis), podkowiec chiński (R. sinicus) i podkowiec wietnamski (R. pearsoni) były seropozytywne i dały wynik pozytywny na obecność wirusa. Wirusy nietoperzy były bardzo podobne do SARS-CoV, z podobieństwem wynoszącym 88–92%. Choć nietoperze okazały się naturalnym rezerwuarem koronawirusów związanych z SARS, ludzie prawdopodobnie zachorowali w wyniku kontaktu z zainfekowanymi pagumami chińskimi, które zostały zidentyfikowane jako pośredni gospodarze wirusa. W latach 2003–2018 u nietoperzy wykryto czterdzieści siedem koronawirusów związanych z SARS, z czego czterdzieści pięć znaleziono u nietoperzy podkowcowatych. Trzydzieści koronawirusów związanych z SARS pochodziło od podkowców chińskich, dziewięć od podkowców dużych, dwa od podkowców wielkouchych, dwa od podkowców drobnych i po jednym od podkowca pośredniego (R. affinis), podkowca południowego (R. blasii), grzebieńczyka azjatyckiego (Aselliscus stoliczkanus) i Chaerephon plicata. W 2019 r. w Wuhan w Chinach rozpoczęła się pandemia spowodowana rozprzestrzenieniem się nowego koronawirusa. Naukowcy ustalili, że koronawirus jest prawdopodobnie blisko spokrewniony z tymi znalezionymi u nietoperzy.