County of Osona, Vic

Hrabstwo Osona, zwane też Ausona, było jednym z katalońskich hrabstw Marca Hispanica we wczesnym i wysokim średniowieczu. Jego siedzibą była stolica Vic i odpowiadająca jej diecezja, której terytorium obejmowało w przybliżeniu obecny comarca Osona.

Starożytna diecezja Osona została splądrowana przez Arabów w połowie VIII wieku. Jego rekonkwista przez mocarstwa chrześcijańskie rozpoczęła się w 798 r. W tym roku Ludwik z Akwitanii rozkazał Gotowi Borrellowi wkroczyć do opuszczonego regionu i naprawić zamki Vic, Cardona i Casserès. Do 799 r. Vic było w rękach Franków. Po udanym oblężeniu Barcelony w 801 r. Borrell, który był już hrabią Cerdanya i Urgell, otrzymał Osonę jako hrabstwo od swojego pana, króla Ludwika. Po śmierci Borrella Osona została przyznana frankijskiemu hrabiemu Barcelony, Ramponowi. Po rebelii w 826 r. podczas której Guillemó i Aissó z pomocą emiratu Kordoby zdołali przejąć Osonę, pozostała ona wyludniona i pozostawała poza kontrolą Franków aż do 879 r. Uważano ją za część imperium frankijskiego. Przez cały ten okres Osona była uważana za część hrabstwa Barcelony.

W 879 r. Wilfred Włoch rozpoczął ponowne zaludnianie hrabstwa wolnymi minores, którzy uprawiali ziemie nadane im jako aprisiones; dzięki nim Osona stała się centralną i ważną częścią Katalonii. Od 900 r. istniało wicehrabstwo Osony. Wicehrabiowie kontrolowali region w imieniu hrabiów, którzy zazwyczaj rezydowali w Barcelonie. W późniejszym okresie wicehrabstwo zmieniło nazwę na wicehrabstwo Cabrera. Wilfred, który ustanowił wicehrabstwo, zbudował również nowe zamki wzdłuż granicy Osony, w Torelló, Montgrony i Tarabaldi. Wszystkie te twierdze były kontrolowane albo bezpośrednio przez hrabiego, albo przez kasztelana, który kontrolował także appendici lub okoliczne terytoria na określonych warunkach. W rzeczywistości zamek i jego mandamenta były głównym elementem organizującym Osonę po ponownym zaludnieniu. Wilfred zreorganizował także kościół w Osonie - po biskupstwie, założony przez Wilfreda klasztor Sant Joan de les Abadesses, który początkowo podlegał jego córce Emmie, był najważniejszą instytucją kościelną w hrabstwie - i wprowadził na ograniczoną skalę pańszczyznę.

Przez cały X wiek Osona pozostawała związana z Barceloną, z wyjątkiem krótkiego okresu panowania Ermengola w latach 939-943. W 990 r. odłączono od niej mały pagus Berga i przyznano go Cerdanyi. W 1035 r. Osona została odłączona od Barcelony na kolejny krótki okres, kiedy Berenguer Ramon I przekazał ją wdowie po swoim ojcu, Guisli de Lluça. Władała nią wraz ze swoim synem Wilhelmem do czasu, gdy ponownie wyszła za mąż, a on się jej zrzekł. Następnie zostało ono ponownie przyłączone do Barcelony, ale powiększyło się o hrabstwo Manresa, które zostało włączone do Osony i przestało być odrębną jednostką polityczną w regionie.

W 1107 r. Ramon Berenguer III przekazał hrabstwo swojemu zięciowi Bernardowi III z Besalú, jako posag dla swojej córki Jimeny. Kiedy zarówno Jimena, jak i Bernard zmarli bezpotomnie, Osona wróciła do Barcelony. Był to koniec Osony jako nominalnie odrębnego hrabstwa; w późniejszym okresie zanikło używanie terminów "hrabstwo" i "hrabia" Osony. Od tego momentu jego historia była związana z Księstwem Katalonii. Tytuł został przywrócony rodzinie Cabrera w 1356 roku, przeszedł do rodu Montcada w 1574 roku i Medinaceli w 1722 roku, ale żadna z tych rodzin nigdy nie kontrolowała tego feudalnego regionu.