Hverabrauð

Rúgbrauð to tradycyjny islandzki chleb wyrabiany z czystej mąki żytniej. W przeszłości pieczono go w garnkach lub gotowano na parze w drewnianych beczkach zakopywanych w pobliżu gorących źródeł, co nadało mu przydomek hverabrauð, czyli "chleb z gorących źródeł." Współcześnie rúgbrauð zazwyczaj piecze się w kwadratowej formie. Powstający w ten sposób chleb jest pozbawiony skórki, ciemny, gęsty i lekko słodki, a przy tym długo zachowuje świeżość.

Rúgbrauð często serwuje się z masłem, pasztetem z baraniny, hangikjöt (wędzoną jagnięciną) lub marynowanym śledziem. Jeśli chleb wyschnie, można go zmieszać z maślanką, aby przygotować owsiankę. Gdy stanie się czerstwy, można go użyć do zrobienia brauðsúpa, deseru gotowanego z rodzynkami i podawanego z bitą śmietaną.

Spożywanie dużych ilości rúgbrauð może powodować wzdęcia, dlatego humorystycznie bywa nazywany "þrumari" lub "chlebem grzmotu". Istnieją również wersje wzbogacone o pszenicę i pełne ziarno, co sprawia, że chleb staje się mniej gęsty, przypominając współczesny duński rugbrød lub niemiecki pumpernikiel.

Żyto stało się kluczowym składnikiem islandzkiej kuchni z powodu monopolu handlowego narzuconego przez duńskiego króla w latach 1602-1786. Ten historyczny kontekst wyjaśnia, dlaczego chleb żytni zajmuje tak istotne miejsce w islandzkiej kulturze kulinarnej.