Danaus chrysippus

Motyl monarch, naukowo znany jako Danaus chrysippus, to motyl średniej wielkości, występujący w Azji, Australii i Afryce. Należy do podrodziny Danainae w rodzinie rusałkowatych (Nymphalidae). Uwielbia żerować na roślinach z rodziny trojeściowatych, które zawierają toksyczne związki zwane kardenolidami. Dzięki tym toksynom monarch to mało atrakcyjny posiłek dla drapieżników. Jego charakterystyczne ubarwienie również pełni rolę ochronną, ponieważ inne gatunki naśladują je, aby uniknąć bycia zjedzonymi.

Można go spotkać w różnorodnych siedliskach, ale szczególnie dobrze przystosowuje się do suchych, otwartych terenów. Istnieją trzy główne podgatunki: D. c. alcippus, D. c. chrysippus i D. c. orientis, które występują w różnych częściach swojego zasięgu.

Motyl monarch ma rozpiętość skrzydeł wynoszącą około 7–8 cm, co czyni go efektownym widokiem. Posiada czarne ciało z białymi plamkami oraz pomarańczowe skrzydła zdobione czarnymi i białymi znakami. Jak inne motyle, przechodzi przez kilka etapów życia: jajo, gąsienica, poczwarka i dorosły osobnik. Samice składają jaja na spodniej stronie liści roślin, którymi będą się żywić larwy. Larwy przechodzą przez pięć stadiów (znanych jako instary), zanim przekształcą się w poczwarki i ostatecznie wyłonią się jako dorosłe motyle.

Drapieżniki takie jak ptaki oraz pasożyty, takie jak muchy i osy, stanowią zagrożenie dla monarchów. Interesujący jest rodzaj bakterii, Spiroplasma, który infekuje samice monarchów, prowadząc do powstawania wyłącznie żeńskich potomków. Aby odstraszyć drapieżniki, monarch wykorzystuje toksyczną dietę i ochronne ubarwienie, co prowadzi do mimikry Batesa i Müllera, gdzie inne gatunki naśladują jego wygląd dla bezpieczeństwa.

Genetycznie monarch ma kilka podgatunków, a niektóre populacje wykazują oznaki trwających procesów ewolucyjnych. Podczas zalotów i kopulacji, samce używają alkaloidów pirolizydynowych do uwalniania feromonów przechowywanych w pędzelkach włosowych, co pomaga przyciągnąć samice. Samice zazwyczaj kopulują wielokrotnie, zapewniając ciągłość gatunku.