Most Langlois w Arles

Historia

Przez dwa lata w Paryżu van Gogh prowadził intensywny tryb życia. Alkohol, tytoń i kiepskie odżywianie nadwątliły jego zdrowie. W poszukiwaniu spokojnego miejsca, w którym mógłby odzyskać spokój ducha, wyjechał z Paryża na południe Francji – do Arles. Przybył tam w lutym 1888. Zatrzymał się w hotelu Carrell przy ul. Cavalerie 30, by ostatecznie wynająć pokój w domu przy placu Lamartine 2, nad należącą do Josepha i Marie Ginoux kawiarnią Café de la Gare. We wrześniu natomiast wynajął dom, który później zyskał miano „Żółtego”; van Gogh zamierzał urządzić w nim siedzibę bohemy artystycznej, połączonej wspólnotą poglądów artystycznych. Zaprosił do Arles zaprzyjaźnionych malarzy Émile'a Bernarda i Paula Gauguina, z którym popadł wkrótce w osławiony zatarg (będący bezpośrednią przyczyną tragedii Vincenta). Oczekując ich malował z niecierpliwością, osiągając niemal natychmiast po przyjeździe szczyt swoich możliwości. Ostatecznie żył tam sam, dzięki wsparciu finansowemu brata Theo. Pracował w napięciu graniczącym z obłędem, jakby wyczuwając, że zostało mu niewiele czasu.

W liście do Émila Bernarda z marca 1888 porównał południe Francji do Japonii: czyste powietrze, jasne kolory, pola szmaragdowozielone lub ciemnoniebieskie, jak na odbitkach.

Wśród obrazów namalowanych w czasie pobytu w Arles wyróżnia się cykl Most Langlois, który powstał aż w 10 wersjach. Być może okolice mostu z kanałami przypominały mu rodzinne strony.

Van Gogh w liście do brata Theo z ok. 14 marca 1888 poinformował go o rozpoczęciu prac nad obrazem:

Jest to most zwodzony, przez który przejeżdża mały powóz, odcinający się na tle niebieskiego nieba – rzeka również niebieska, brzegi pomarańczowe z zieloną trawą i grupa kobiet w fartuchach i kolorowych czepkach, piorących bieliznę.

W kolejnych listach informował brata o postępie prac i sporządzaniu różnych wersji obrazu:

Tak więc niezwłocznie zacząłem ten sam temat na drugim płótnie, ale, jako że pogoda jest zupełnie inna, w szarych odcieniach, bez postaci.

Z kilku listów wynikało, że van Gogh omyłkowo zrozumiał nazwę mostu jako „Pont de l'Anglais” („Most Anglika”):

Tak więc po obiedzie zabieram się za ten sam obraz, który ma mieć Tersteeg („Most Anglika”), dla ciebie.

Ostatnią wersję obrazu van Gogh sporządził w maju 1888.

Opis

Pogodny motyw, duże płaszczyzny nieba i wody, niewiele przedmiotów tworzą grę napięć dzięki eksperymentowi kolorystycznemu – główny motyw obrazu to tylko sceneria umieszczona w feerii barw. Wersja ostatnia, z maja 1888, jest bardzo powściągliwa, ukazuje most z oddali, po lewej stronie, na tle dominującego nieba, z ledwie widoczną w jaskrawym świetle postacią, przechodzącą przez most. Jasne, wymieszane barwy, zastosowane na tej wersji, przywodzą na myśl założenia impresjonizmu, tu zrealizowane przez van Gogha w sobie właściwy sposób. Zupełnie inaczej przedstawia się wcześniejsza wersja obrazu – z praczkami. Artysta stoi tu bezpośrednio na plaży. Ponad wysoką linią horyzontu widnieją wyraziście zaznaczone obiekty, jakby emitowały światło same z siebie, który to efekt osiągnął van Gogh dodając do wszystkich barw domieszkę czerwieni.

Wzruszające ukazanie konkretnych przedmiotów, nowa tonacja barw i ich autonomia to cechy stylu, które van Gogh stopniowo rozwijał podczas pobytu w Arles.

Most Langlois

Most Langlois (fr.: Pont Langlois) był to most zwodzony w Arles. Jeden z 11 tego typu mostów zbudowanych przez pewnego holenderskiego inżyniera wzdłuż kanału z Arles do Port-de-Bouc. Oficjalnie most nosił nazwę „Pont de la Réginelle”, ale zwyczajowo był nazywany „Pont Langlois”, od nazwiska dróżnika, który przez wiele lat podnosił go i opuszczał.

Oryginalny drewniany most został w 1930 zastąpiony mostem zbrojonym, betonowym, który uległ w 1944 zniszczeniu wraz z dziewięcioma innymi mostami; zachował się jedynie drewniany most w Fos-sur-Mer. Rozebrano go w 1959 i złożono ponownie w Arles w 1962, w odległości ok. 2 km od miejsca, w którym znajdował się oryginalny most. Stworzono przy tym scenerie podobną do dawnej. Most ten, ochrzczony mianem mostu van Gogha (fr. Pont van Gogh), stanowi dziś lokalną atrakcję turystyczną.