Złoty Kodeks z Echternach

Kodeks Złoty z Echternach to iluminowana księga ewangelii stworzona między 1030 a 1050 rokiem. Obecnie znajduje się w Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze. Manuskrypt zawiera teksty Wulgaty czterech ewangelii wraz z materiałami wprowadzającymi. Jest wybitnym przykładem iluminacji ottońskiej, wykonanym w opactwie w Echternach pod kierownictwem opata Humberta.

Manuskrypt składa się ze 136 folio, z których każde jest ozdobione misternymi iluminacjami, w tym stronami dekoracyjnymi, miniaturami, inicjałami oraz portretami ewangelistów. Tekst jest w całości napisany złotym atramentem. Każda ewangelia jest wprowadzana stronami podsumowującymi, imitacjami tkanin, scenami narracyjnymi oraz pełnostronicowymi miniaturami przedstawiającymi życie i cuda Jezusa Chrystusa.

Przednia okładka Kodeksu to ottońska oprawa skarbowa, która jest starsza od samego manuskryptu o około 50 lat. Zawiera płytkę z kości słoniowej przedstawiającą Ukrzyżowanie Jezusa, otoczoną panelami z reliefu złota repoussé, złotą filigranową oprawą z kamieniami szlachetnymi oraz emalią cloisonné. Reliefy te przedstawiają czterech ewangelistów, cesarza Ottona III oraz innych świętych związanych z opactwem w Echternach. Kamienie na okładce symbolizują bogactwo Niebieskiego Jeruzalem i wierzono, że posiadają właściwości mistyczne.

Manuskrypt ma bogatą historię. Był własnością Henryka III, cesarza rzymskiego, i został przeniesiony z opactwa w Echternach do Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze po wojnach rewolucyjnych francuskich. W 1801 roku został sprzedany księciu Ernestowi II z Saksonii-Gotha-Altenburg, a później nabyty przez Dom Sachsen-Coburg-Gotha. Po II wojnie światowej manuskrypt pozostał w Niemczech dzięki wspólnym wysiłkom finansowym, głównie ze strony Bawarii, i został przeniesiony do swojego obecnego domu.