Plaża w Pourville

Historia

Początkowo obraz należał do kolekcji Paula Duranda-Ruela. W 1906 roku obraz został zakupiony z wystawy sprzedażnej dzieł impresjonistów, zorganizowanej przez marszanda Paula Cassirera, przez Niemieckie Towarzystwo Artystyczne i zdeponowany w ówczesnym Kaiser Friedrich Museum (dzisiejsze Muzeum Narodowe w Poznaniu). W 1943 roku obraz został wywieziony przez wojska niemieckie do Saksonii, skąd Armia Czerwona przewiozła go jako mienie zdobywcze do ZSRR, gdzie miał zostać przeznaczony do Ermitażu. W 1956 roku obraz powrócił do Poznania, gdzie znajduje się do dziś.

Obraz utrzymany jest w tonacji błękitno-turkusowo-żółtej. Plaża znajduje się w prawej części obrazu, po lewej przedstawiono delikatnie falujące morze (właściwie kanał La Manche). Jest częścią cyklu z Pourville, do którego należą też: Sieci rybackie w Pourville oraz Spacer po klifie w Pourville.

Kradzież

Obraz, który mimo znacznej wartości, nie został ubezpieczony, skradziono z poznańskiego Muzeum we wrześniu 2000 roku (brak dostrzeżono 19 września). Złodziej podłożył kopię, wcześniej wyciąwszy ostrym narzędziem oryginał wzdłuż wszystkich krawędzi z ramy. Niestety przecięta została w połowie wysokości sygnatura artysty (po konserwacji widoczne są ubytki malatury w tym miejscu). Na krośnie pozostały kilkucentymetrowe krajki płótna wraz z fragmentami warstwy malarskiej.

Śledztwo w sprawie kradzieży umorzono w 2001 roku, jednak mimo to, z uwagi na duże znaczenie płótna dla kultury narodowej, nadal podejmowano działania mające na celu odnalezienie dzieła sztuki. Ostatecznie odnaleziono je 12 stycznia 2010 roku w Olkuszu, częściowo uszkodzone podczas wycinania z ram (pofalowane, z niewielkimi wykruszeniami zaprawy i warstwy malarskiej), jednak w ogólnie dobrym stanie. Złodziej (mężczyzna, 41 lat) motywował akt kradzieży rozmiłowaniem w sztuce Moneta – sprawca nie planował dalszej sprzedaży obrazu, lecz ukrył go za szafą w mieszkaniu rodziców.

Po poddaniu pracom konserwacyjnym mającym na celu scalenie płótna z krajkami pozostałymi w muzeum, Plaża w Pourville powróciła do sal wystawowych Muzeum Narodowego w Poznaniu. Wartość płótna szacowana jest według różnych źródeł na sumę 1-7 milionów dolarów.

W kulturze

Władysław Krupka i Bogusław Polch stworzyli komiks na temat kradzieży obrazu zatytułowany Tajemnica „Plaży w Pourville”, przy czym jego fabuła dalece odbiega od rzeczywistości. Z uwagi na sensacyjny wątek i brawurową kradzież obrazu, planowane jest nakręcenie filmu fabularnego Plaża w Pourville w reżyserii Macieja Odolińskiego z Piotrem Borowskim w roli głównej. 5 czerwca 2010 roku odbyła się w Poznaniu gra miejska Plaża w Pourville, której motywem było odnalezienie obrazu. 24 października 2015 roku na kanale YouTube został opublikowany teledysk do utworu „Na Plaży w Pourville” poznańskiego rapera DonGuralesko, promujący jego album studyjny Magnum Ignotum. Teledysk został zainspirowany obrazem „Plaża w Pourville”. W 2018 roku w oparciu o rozmowę ze sprawcą kradzieży powstał izraelsko-belgijski film dokumentalny Standby Painter w reżyserii Amira Yatziwa i Guy'a Slabbincka, którego polska premiera odbyła się w ramach Krakowskiego Festiwalu Filmowego 29 maja 2018 roku. Historia obrazu oraz sam film stały się także puntem wyjścia dla wystawy Yatziva i Slabbincka pt. Standby Painter, jaka miała miejsce w Muzeum Współczesnym Wrocław, jej kuratorką była Agata Ciastoń. Motyw kradzieży obrazu został również wykorzystany w filmie familinym „Tarapaty 2” (2020) według scenriusza i w reżyserii Marty Karwowskiej - historia prawdziwej kradzieży była inspiracją zagadki kryminalnej, którą muszą rozwiązać młodzi bohaterowie filmu.