Fakty o: Mazurek
Mazurek, wróbel mazurek, wróbel polny – gatunek małego ptaka z rodziny wróbli, osiadły, zamieszkujący Europę i Azję. Introdukowany w Ameryce Północnej i Australii.
W Polsce liczny ptak lęgowy. Według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, w latach 2008–2012 populacja mazurka w Polsce liczyła 1,2–1,7 miliona par.
Systematyka
Wyróżniono kilka podgatunków P. montanus:
- P. montanus montanus – Europa przez północną i środkową Azję do północno-wschodniej Syberii oraz północno-wschodnia Mongolia.
- P. montanus dybowskii – południowo-wschodnia Syberia, północno-wschodnie Chiny i północna Korea.
- P. montanus transcaucasicus – wschodnia Turcja, Kaukaz do Armenii i Iran.
- P. montanus kansuensis – północno-środkowe Chiny.
- P. montanus dilutus – południowy Kazachstan i wschodni Iran do północno-zachodnich Chin i południowa Mongolia.
- P. montanus tibetanus – Tybet do środkowych Chin.
- P. montanus saturatus – Sachalin i Wyspy Kurylskie oraz Japonia, również wschodnie Chiny do Tajwanu i północne Filipiny.
- P. montanus hepaticus – północno-wschodnie Indie, południowo-wschodni Tybet i północno-zachodnia Mjanma.
- P. montanus malaccensis – południowe Chiny, Azja Południowo-Wschodnia, Sumatra, Jawa i południowe Filipiny. Obejmuje proponowany takson obscuratus zamieszkujący zachodni Nepal do Bhutanu i północno-wschodnich Indii.
Morfologia
- Cechy gatunku
- Nieznacznie mniejszy od wróbla zwyczajnego, często z nim mylony. Najpewniejszą cechą rozpoznawczą jest czarna plamka na białym policzku (wróbel ma policzek jednolicie szary). Poza tym mazurek ma kasztanowobrązowy wierzch głowy (samiec wróbla – szary, samica wróbla – szarobrązowy), a na skrzydłach dwie białe pręgi (u wróbla pręga jest tylko jedna). Obie płci ubarwione jednakowo. Wierzch ciała ciemnobrązowy z paskowaniem, spód jednolicie brązowoszary. Wokół szyi biała obroża, na podgardlu mały czarny śliniaczek (u samca wróbla zwyczajnego jest on dużo większy). Dziób czarny, nogi jasnobrązowe. Młode podobne do dorosłych, ale nieco jaśniejsze.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 13,5–14,5 cm masa ciała 22–25 g
Ekologia
- Biotop
- Tereny otwarte, pola uprawne (szczególnie zakrzewienia śródpolne), siedliska ludzkie (miasta, parki, ogrody).
- Pożywienie
- Głównie nasiona dziko rosnących roślin – bylic, traw, rdestu ptasiego, dzikiego prosa etc. w sezonie lęgowym (wiosna, lato) drobne owady. W sezonie lęgowym dziób wyraźnie dłuższy i cieńszy; nie wiadomo, czy ma to związek ze ścieraniem warstwy rogowej na nasionach, czy jest przystosowaniem do zmiennego pokarmu.
Lęgi
- Gniazdo
- W dziuplach drzew, szczelinach budynków, skrzynkach lęgowych. W przeciwieństwie do bardzo podobnego do niego wróbla zwyczajnego nigdy nie buduje gniazd zewnętrznych. Gniazda rozbudowane, obficie wyściełane piórami. Ptaki mogą do nich wnosić młode liście krwawnika i wrotyczu, prawdopodobnie celem odstraszenia pcheł i roztoczy.
- Jaja
- 2 lęgi w roku. Okres lęgowy od kwietnia do czerwca, po srogiej zimie może rozpocząć się w maju. W pierwszym lęgu składa 4–6 jaj, w drugim 4–5. Możliwy jest trzeci lęg w lipcu ze zniesieniem liczącym 3–4 jaja.
- Wysiadywanie
- Od zniesienia przedostatniego jaja przez okres 13–14 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po ok. 17 dniach. Kolejne dwa tygodnie są dokarmiane przez rodziców, głównie samca, ponieważ samica szykuje się do następnego lęgu.
Afganistan