Fakty o: Kuchnia francuska
Kuchnia francuska wywierała przez wieki duży wpływ na inne kuchnie, zwłaszcza zachodniej Europy. Najczęściej kojarzona jest z żabimi udkami, ślimakami, bagietką, serami i winem. Kuchnia francuska nie jest jednolita. Oprócz dużych różnic pomiędzy poszczególnymi regionami, można wyróżnić także tzw. haute cuisine – drogie, tradycyjne dania oraz nouvelle cuisine, która narodziła się w opozycji wobec tej pierwszej. Nouvelle cuisine opiera się na lekkich, zdrowych i krótko przyrządzanych daniach.
Pierwszym zbiorem francuskich przepisów była książka Le Viandier, napisana w XIV wieku przez Guillaume'a Tirela.
Posiłki
We Francji spożywane są trzy główne posiłki w ciągu dnia:
- śniadanie (petit déjeuner) – składa się zazwyczaj z bagietki lub croissanta (rogalika) z dżemem lub masłem oraz kawy lub czekolady, które podawane są w małych miseczkach, by dzięki temu móc w nich zamaczać bagietkę. Coraz częściej podczas śniadania pije się także sok pomarańczowy.
- obiad (déjeuner) – spożywany między południem a godziną 14. Jest posiłkiem obfitym, kilkudaniowym: najpierw podawane są przystawki (entrée), potem danie główne, sery, deser i kawa. W przeciwieństwie do polskich zwyczajów, we Francji zupy nie stanowią nieodłącznego elementu obiadu i nie spożywa się ich zbyt często.
- kolacja (dîner) – spożywana jest dość późno – między 20 a 22 i trwa zazwyczaj dość długo. Podawane są dania na ciepło.
Podczas posiłków zawsze pije się wodę, nalewaną prosto z kranu, a do obiadu także wino, które ostatnio coraz częściej bywa zastępowane piwem. Francuzi uważają, że każdy posiłek trzeba zakończyć kawałkiem sera. Odnośnie deseru tradycyjnymi przysmakami są np. kremy brûlée, tarta jabłkowa, tarta Tatin i wiele więcej.
Zdjęcie: - / Public domain / pl.wikipedia.org
Restauracje
Liczba restauracji w Paryżu, uważanym za gastronomiczną stolicę Europy, w ostatnich latach gwałtownie zmalała, czego przyczyną jest m.in. skrócenie przerwy obiadowej dla pracowników – z trzech do jednej godziny. Coraz częściej spotykane są także lokale serwujące potrawy kuchni orientalnej, włoskiej albo restauracje typu fast food.
We Francji można spotkać się z następującymi określeniami na różne typy lokali gastronomicznych:
- auberge – gospoda,
- bistrot – nieduża restauracja z ograniczonym wyborem dań, podająca zazwyczaj plat du jour (danie dnia),
- brasserie – pierwotnie oznacza piwiarnię, ale obecnie restauracje tego typu przypominają bardziej kawiarnie i serwują także tradycyjne dania,
- café – kawiarnia serwująca napoje, zwłaszcza kawę oraz czasem lekkie posiłki,
- crêperie – restauracja podająca crêpes (naleśniki) w różnych wariantach,
- restaurant – restauracja serwująca tzw. haute cuisine. Jakość restauracji oceniana jest poprzez odpowiednią liczbę gwiazdek, noży czy widelców, które przyznawane są m.in. przez przewodnik Michelin (Le Guide Michelin),
- routier – zajazd przydrożny.
Sery
Sery produkowane są w ogromnych ilościach, rodzajach (mówi się, że jest ich tyle, ile dni w roku; w rzeczywistości rodzajów serów we Francji jest jeszcze więcej – około 500) i kształtach. Najbardziej popularne to camembert, brie i roquefort.
Wina
Kuchnie regionalne
- Pikardia – jej specjalnością są zupy jarzynowe oraz flamique à porions – suflet czosnkowy. W Amiens podaje się pâté de canard – pasztet z kaczych wątróbek. Pikardia znana jest także z kremu Chantilly, przyrządzanego z mleka, śmietany i cukru. Jego nazwa pochodzi od miasta Chantilly. Na deser można zjeść również tartę z rabarbarem.
- Alzacja – znana jest dzięki swoim winom, piwu i choucroute, przyrządzanym z kiszonej kapusty. Specjalnością jest także ser munster, wyrabiany z krowiego mleka.
- Burgundia – najbardziej znane są burgundzkie wina (patrz: Wina Burgundii), bœuf bourguignon – mięso wołowe duszone w czerwonym winie, musztarda z Dijon oraz ślimaki (escargots).
- Franche-Comté – w masywie gór Jury wytwarzany jest słynny ser comté z krowiego mleka.
- Normandia – jako region nadmorski, słynie z owoców morza, a zwłaszcza z przegrzebków św. Jakuba (coquilles Saint-Jacques). To właśnie z Normandii pochodzi jeden z najbardziej znanych francuskich serów – camembert oraz napoje alkoholowe, produkowane z jabłek: cydr (cidre) i calvados.
- Bretania – tu także często podawane są owoce morza oraz cydr. Słynne są bretońskie naleśniki.
- Dolina Loary (region Centre) – dolina Loary nazywana jest często ogrodem Francji, ponieważ produkowanych jest tam wiele owoców i warzyw. Specjalnością regionu są kozie sery, rillettes – drobno posiekane, smażone mięso oraz jabłkowa tarta Tatin.
- Prowansja – podstawę kuchni stanowi oliwa, ryby, owoce i warzywa oraz zioła, w tym słynne zioła prowansalskie. Najbardziej znane potrawy to bouillabaisse (zupa rybna), ratatouille (potrawa z duszonych warzyw) i soupe au pistou (zupa z bazylią).
- Périgord – kojarzony z truflami – najdroższymi grzybami świata.
Luksemburg