Tryptyk Harbaville

Tryptyk Harbaville to oszałamiające bizantyjskie dzieło sztuki z kości słoniowej, pochodzące z połowy X wieku, które obecnie można podziwiać w Luwrze. To wyrafinowane dzieło jest zdobione sceną Deesis oraz wizerunkami różnych świętych, a na niektórych postaciach wciąż widoczne są ślady pierwotnej polichromii. Uważane jest za najpiękniejszy i najlepiej zachowany przykład z grupy kości słoniowej "Romanos", która, jak się przypuszcza, została wykonana w warsztacie w Konstantynopolu ściśle związanym z dworem cesarskim.

Nazwa "Romanos" pochodzi od jednej z płytek z kości słoniowej znajdującej się w Paryżu i odnosi się do podobnych dzieł znalezionych w Rzymie, Watykanie i Moskwie. To, co wyróżnia Tryptyk Harbaville, to jego elegancja i precyzyjne rzemiosło, odzwierciedlające wyszukany i wyrafinowany styl charakterystyczny dla sztuki dworskiej. Choć zidentyfikowano kilka grup kości słoniowej pochodzących z różnych warsztatów (prawdopodobnie związanych z dworem), różnią się one jakością i finezją.

Każda strona tryptyku jest misternie rzeźbiona, przedstawiając wizerunki świętych na zewnętrznych skrzydłach i szczegółowy schemat dekoracyjny na tylnej stronie centralnej płyty. Choć wczesna historia tego arcydzieła pozostaje zagadką, nazwano je na cześć jego pierwszego zarejestrowanego właściciela, Louis-François Harbaville'a, który odziedziczył je po rodzinie Beugny de Pommeras z Arras. Luwr nabył to niezwykłe dzieło w 1891 roku od spadkobierców Harbaville'a.

Tryptyk Harbaville jest znaczącym artefaktem w historii sztuki okresu macedońskiego, zwłaszcza że zachowało się o wiele więcej przykładów sztuki z kości słoniowej niż malowideł panelowych z tego czasu. Jego piękno i historyczne znaczenie czynią go prawdziwym skarbem bizantyjskiej sztuki.