Chop suey

Chop suey to popularne danie w kuchni amerykańsko-chińskiej oraz innych międzynarodowych wariantach kuchni chińskiej. Zazwyczaj przygotowuje się je z mieszanki mięsa, jajek i warzyw, takich jak kiełki fasoli, kapusta i seler, wszystko to smażone w gęstym, aromatycznym sosie. Często podawane jest z ryżem, choć chop suey może również przybrać formę chińsko-amerykańskiego chow mein przez dodanie smażonego makaronu.

Pochodzenie chop suey jest nieco tajemnicze i otoczone różnymi historiami. Niektórzy twierdzą, że zostało stworzone przez chińsko-amerykańskich kucharzy pracujących na transkontynentalnej kolei. Inni wierzą, że jest to dzieło szefa kuchni premiera Li Hongzhanga podczas jego wizyty w USA w 1896 roku. Istnieje także opowieść o kucharzu z restauracji w San Francisco, który przygotował to danie z resztek dla górników w latach 60. XIX wieku. Jednak wiele z tych historii nie ma solidnych dowodów.

Antropolog E. N. Anderson przedstawia inną perspektywę, śledząc chop suey do dania o nazwie "tsap seui" z Taishan w prowincji Guangdong w Chinach. Termin ten tłumaczy się jako "różne resztki", co sugeruje, że danie mogło zostać przywiezione do USA przez pierwszych chińskich imigrantów. Bez względu na rzeczywiste pochodzenie, chop suey mocno zakorzeniło się w kuchni amerykańsko-chińskiej i znalazło swoje miejsce również w kuchniach takich krajów jak Filipiny, Kanada, Niemcy, Indie i Polinezja.

Historyczne wzmianki o chop suey sięgają artykułu z 1884 roku autorstwa Wong Chin Foo w "Brooklyn Eagle". Opisał je jako "narodowe danie Chin". Relacje z końca XIX wieku wspominają o składnikach takich jak wątróbki kurczaka, żołądki, grzyby i kiełki fasoli. W 1903 roku rodowity Kantończyk Liang Qichao zauważył podczas swoich podróży po USA, że chop suey było popularne wśród chińskich restauratorów, ale nie było powszechnie spożywane przez lokalnych Chińczyków ze względu na specyficzny sposób gotowania.

Na wcześniejszych etapach swojej historii w Chinach chop suey odnosiło się do czegoś zupełnie innego: gotowanych podrobów zwierzęcych lub wnętrzności. Mandaryński termin "za sui" i kantoński "chap sui" były związane z tym znaczeniem, zanim ewoluowały do zachodniego konceptu chop suey.