Arystoteles z popiersiem Homera

„Arystoteles z popiersiem Homera”, znany również jako „Arystoteles kontemplujący popiersie Homera”, to fascynujący obraz olejny na płótnie autorstwa Rembrandta. Dzieło przedstawia Arystotelesa w złotym łańcuchu, głęboko zamyślonego nad wyrzeźbionym popiersiem Homera. Rembrandt namalował ten obraz w 1653 roku na zamówienie Don Antonia Ruffo. Na przestrzeni lat obraz wielokrotnie zmieniał właścicieli, aż w 1961 roku został zakupiony przez Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, ustanawiając wówczas rekordową cenę.

Kontemplacja jest kluczowym motywem w twórczości Rembrandta, a wielu jego bohaterów ukazanych jest w momentach głębokiej refleksji. Obraz ten, przedstawiający Arystotelesa w stanie zadumy, poruszał widzów w latach 50. XVII wieku, epoce naznaczonej pytaniami egzystencjalnymi oraz przełomami naukowymi. Badacze zgłębiali różne aspekty tego dzieła, debatując nad spojrzeniem Arystotelesa, symboliką przedmiotów oraz wzajemnymi relacjami między sztuką a nauką.

Theodore Rousseau zwrócił uwagę na to, jak cienie w oczach Arystotelesa dodają aurę tajemniczości i kontemplacji. Julius Held badał kontrastujące wartości reprezentowane przez popiersie Homera i łańcuch podarowany przez Aleksandra, sugerując tym samym komentarz na temat sztuki i nauki. Margaret Deutsch Carroll zauważyła, że Arystoteles skupia się na ideach, a nie na materialnych przedmiotach, podczas gdy Saskia Beranek podkreśliła znaczenie złotego łańcucha jako symbolu honoru. Nicole Suthor analizowała znaczenie ustawionych książek i ciepłych kolorów użytych w obrazie.

To dzieło wywołało liczne interpretacje i dyskusje, poruszając tematy kontemplacji, sztuki i honoru. Znalazło również swoje miejsce w literaturze, na przykład w powieści Josepha Hellera „Picture This”, która zgłębia poglądy Rembrandta na społeczeństwo i wartość pieniądza.