The Disintegration of the Persistence of Memory

„Rozpad trwałości pamięci” to obraz olejny, namalowany przez legendarnego Salvadora Dalí w 1954 roku, stanowiący nową interpretację jego ikonicznego dzieła z 1931 roku, „Trwałość pamięci”. Pierwotnie nosił on rozbudowany tytuł „Chromosom oka wysoce kolorowej ryby rozpoczynający harmonijny rozpad trwałości pamięci”. Obraz ma kompaktowe wymiary 25,4 × 33 cm i po raz pierwszy został zaprezentowany w Nowym Jorku w 1954 roku.

W tej zaktualizowanej wersji Dalí wypełnia krajobraz wodą, tworząc fascynującą scenę, ukazującą zarówno powierzchnię, jak i podwodny świat. Znane elementy z oryginalnego obrazu zostały przekształcone: krajobraz unosi się nad wodą, a obiekty swobodnie pływają, symbolizując rozpadu materii na atomy. Dodanie pocisków atomowych i rozpadającego się martwego drzewa oliwnego wprowadza motywy zniszczenia i przemiany. Można również zauważyć charakterystyczne topniejące zegary, unoszące się stożkowe obiekty oraz ludzką twarz przeobrażającą się w rybę – symbol życia, który Dalí często wykorzystywał.

W owym czasie Dalí był głęboko zainspirowany fizyką jądrową i w tym obrazie starał się uchwycić istotę świata kwantowego, gdzie materia istnieje zarówno jako cząstki, jak i fale. Podczas gdy oryginalna „Trwałość pamięci” nawiązywała do teorii względności Einsteina, to dzieło zagłębia się w mechanikę kwantową, odświeżając stary obraz nowym, cyfrowym odczuciem. Stanowi to znaczący zwrot w karierze Dalí, oddzielając się od surrealizmu i wchodząc w jego fascynację fizyką jądrową oraz religią.

Dziś można podziwiać „Rozpad trwałości pamięci” w Muzeum Salvadora Dalí w St. Petersburgu na Florydzie. Obraz był również prezentowany w różnych miejscach, w tym w National Gallery of Victoria w Melbourne w 2009 roku.